gezondheid

Terugblik op 02021

Het afgelopen jaar was een jaar van opbouw. Een periode van relatieve stabiliteit waarin ik echt veel stappen vooruit heb gezet op allerlei vlakken, maar tegelijkertijd ook wel wat nieuwe tegenslag kreeg en in de praktijk kon oefenen om daar op een andere manier mee om te gaan. In dit bericht blik ik terug op ons bewogen jaar aan de hand van enkele belangrijke thema’s.

Gezondheid

Ik voel me al weer een heel stuk beter! Ten opzichte van april 02021 is er veel veranderd. In praktische zin – Willemijn die naar school gaat, bijvoorbeeld – en in mijn energieniveau en algehele mentale gezondheid. Zo lukte het bij meer recente tegenslagen ineens om op de pauzeknop te drukken en met onder meer meditatie, wandelingen, tekenen en schrijven stil te staan bij wat er was gebeurd en wat dat met me deed. Als ik had gedaan wat ik altijd deed, had ik juist de gevoelens genegeerd of misschien niet eens opgemerkt dat ik geraakt werd, en was ik vooral keihard doorgegaan. Met name mindfulness heeft me geholpen om stapje voor stapje een dergelijke nieuwe reactie te geven op tegenslag. Daarnaast heb ik EMDR gehad, een therapievorm waarbij je actief een traumatische herinnering aanpakt door tegelijkertijd die herinnering in je hoofd te houden en allerlei kleine taken uit te voeren. Woorden spellen, een lampje of bewegend voorwerp met je ogen volgen, trommelen met je handen, cijferreeksen, dat soort dingen. Om daarna helemaal gesloopt te zijn, want het is zowel emotioneel door die herinnering als mentaal belastend door die taakjes.

De afgelopen anderhalf jaar is zwaar geweest, maar er gloort echt licht aan de horizon en ik zit al beter in mijn vel dan een tijdlang het geval is geweest. Wilco kan beamen dat ik een stuk opgewekter en minder geïrriteerd ben thuis, ik ben een leukere en meer ontspannen moeder, en ik heb weer zin om dingen te doen in plaats van alleen een soort plichtsbesef. Met werk ben ik begin 02021 begonnen en bouw ik langzaam op. Inmiddels ben ik ruim over de helft en ik hoop zeker voor de zomer wat dat betreft weer volledig inzetbaar te zijn. Zonder overmatige vermoeidheid en zonder grote concentratieproblemen!

Fysieke omgeving

Dit jaar was het eerste jaar dat we als gezin in Leiderdorp hebben gewoond. Wat is dat heerlijk, zeg 🙂 Een vertrouwde omgeving, minder ver fietsen voor het revalidatiecentrum of korfbal, meer mogelijkheden voor wandelingen door/langs groen en blauw, een speeltuin en autoluwe straat voor Willemijn… en dichter bij bijna iedereen van onze familie en vrienden. Wat fijn om bekenden tegen te komen tijdens wandelingen of boodschappen doen. Om mijn oma, vader, schoonouders en oom en tante binnen 10 minuten loopafstand te hebben en gewoon aan te kunnen waaien. Om niet een heel eind om te hoeven fietsen als iemand oppast. Ik vind het geweldig. De verhuizing en het klussen was belastend en stelde de start van mijn herstel een stukje uit, maar draagt zeker bij aan mijn gezondheid op de langere termijn.

Ons huis is best een klushuis met een enigszins saaie – en inmiddels een jaar redelijk verwaarloosde – tuin. Voordat we het huis introkken hebben we de elektra grotendeels laten doen, gezorgd dat de wasmachine en droger boven konden staan, geverfd en laminaat gelegd, samen met allemaal helpers 🙂 In 02021 hebben we de volgende dingen aangepakt (of vooral laten aanpakken):

het vervangen van het dakraam en het klapraam van de dakkapel dat er net na de jaarwisseling afgewaaid was, beide tweedehands
het vervangen van het compleet verzakte riool nadat we 3 maanden beneden niet naar de wc konden en ons afwaswater buiten moesten weggooien
het vervangen van de dakgoot aan de achterkant waar een flinke lekkage de spouwmuur ten hoogte van de erfgrens tot aan de grond nat hield
lades maken in onze kledingkasten
de coniferenhaag uit de tuin verwijderen
de poortdeur en het hek bij de poort vervangen met enkel nieuwe schroeven en nieuwe balken voor in de grond, de rest is tweedehands en hergebruikt
een begin gemaakt met het verwijderen van het verlaagde plafond op zolder en het isoleren van het dak met Métisse en isolerende platen

Wat we ook hebben gedaan, is plannen maken. De Grote Verbouwing waarvoor we allerlei offertes hebben opgevraagd en klussen op elkaar af moesten stemmen, is inmiddels gestart (februari). Ook is daarvoor een asbestinventarisatie gedaan en een constructieberekening. Met de duurzame huizenroute ben ik bij iemand in de buurt en iemand in Sassenheim langsgeweest om inspiratie op te doen voor verdere toekomstige klussen, aangezien onze wijk volgens de Transitievisie Warmte een van de eerste is die van het aardgas af gaat. Ook ben ik bezig met een permacultuurcursus die me al geholpen heeft om een ontwerp voor de tuin te maken en een eerste plantenselectie. Ik hoop dat we dit voorjaar, na de verbouwing, ook met de tuin kunnen beginnen.

Creativiteit en inspiratie

Creatief zijn helpt me om dingen te verwerken als ik er (nog) niet goed woorden aan kan geven of als ik dingen nog niet hardop durf uit te spreken. Daarnaast vind ik het ook gewoon heel fijn en leuk! Begin 02021 maakte ik een collage over mijn wensen en hopen voor het jaar, en met alle stappen die ik dit jaar heb gezet, ben ik een eind gekomen. Meditatie en wandelen maken nu steeds structureler onderdeel uit van mijn dag of week en leiden vaak tot inspiratie. Door de natuur die ik zie – waar ik dit jaar overigens ook veel over geleerd heb – en door de rust in mijn hoofd die beide dingen opleveren. Soms gaat het om een plotseling inzicht, andere keren inspireert het tot het maken van een tekening.

Inspiratie heb ik ook gekregen door meer te leren over de geschiedenis van mijn familie. Ik ben al een tijd bezig met mijn stamboom en weet dat aan de kant van mijn oma veel mensen betrokken waren in de (late) lakenindustrie in Leiden. Breisters, spinsters, wevers, vollers, veel van dit soort beroepen heb ik op trouwakten voorbij zien komen. Daarom was ik ontzettend blij dat ik de tentoonstelling van Claudy Jongstra in de Lakenhal heb kunnen bezoeken afgelopen jaar. Claudy maakt kunstwerken van wol en andere stoffen met heel veel aandacht voor duurzaamheid en andere sociaal-maatschappelijke onderwerpen. Ze is een activiste die haar kunst gebruikt als uitingsvorm en middel. Dat gaat om het proces – ze gebruikt wol van haar eigen kudde Drentse heideschapen en heeft een biologisch-dynamische heemtuin

Misschien wel het meest inspirerende van het afgelopen jaar zit in een tweetal boeken en een prachtige audiowandeling in Leiden. In 02021 las ik zowel Retrosuburbia van David Holmgren – een dik en praktisch permacultuur boek over hoe je huis, tuin en gewoonten kunt aanpassen aan een fossielvrije/fossielarme toekomst – als De Goede Voorouder van Roman Krznaric – een filosofisch boek over de noodzaak van langetermijndenken en manieren om dit te stimuleren. Daar waar ik me nog steeds zorgen maak over de ontwikkelingen op het gebied van onder meer klimaat, biodiversiteit en, laat ik wat geks noemen, mogelijke pandemieën, bieden beide boeken een manier om daar iets constructiever over na te denken. En om iets te doen! Merlijn van Twaalfhoven, van origine componist maar vooral iemand die op creatieve en kunstzinnige wijze grote wereldproblemen wil aanpakken, heeft De Goede Voorouder eveneens gelezen. Samen met enkele anderen heeft hij de Tegentijd opgezet, een beweging van tijdrebellen die in verzet komen tegen het korte termijn denken. Met als een van de eerste acties de Tegentijdse wandeling door het Singelpark tijdens Festival 2030. Een waanzinnig mooie audiowandeling die me tot tranen toe geroerd heeft en die mijn manier van kijken naar onze aarde en naar onze toekomst op die aarde grondig heeft gewijzigd. Het verdient absoluut een eigen bericht, maar een overzicht van 02021 zonder dit evenement, deze beweging en deze boeken te noemen, is onmogelijk.

Klimaat en milieu

Laat ik het eerst hebben over mijn handafdruk en de positieve dingen die ik gedaan heb. Zo nam ik enkele malen als waker deel aan de Klimaatwake en heb ik lapjes ingestuurd voor de Comfort Blanket for Our Planet die tijdens de klimaattop in Glasgow een zichtbare herinnering was aan zoveel mensen die zich zorgen maken. Voor het huis waar we eind 02020 zijn gaan wonen, hebben we een plan gemaakt voor het opknappen en verduurzamen en zijn we gestart met het isoleren van de zolder. Ik was ondanks mijn uitval in de gelukkige positie dat ik heb kunnen doneren aan organisaties die bomen planten, al bestaande natuur beschermen en hergebruik van spullen stimuleren.

Geïnspireerd door zowel Henk Tetteroo als Linda van de blog Zaailingen besloot ik om een aantal dingen bij te gaan houden over mijn persoonlijke impact. Dan hebben we het over gas- en elektraverbruik, maar net zo goed over hoeveel geld ik op jaarbasis uitgeef aan spullen of hoeveel afstand ik met het OV heb afgelegd. Waarbij ik tot nu toe alleen mijn persoonlijke uitgaven heb meegenomen en niet wat we als gezin gezamenlijk hebben gekocht. Het is een eerste begin dat ik vol wil houden en dat ik jaarlijks wil uitbreiden met nieuwe onderwerpen om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen.

Wat is dan mijn persoonlijke impact geweest? Nou, volgens Mijn Verborgen Impact heb ik zoveel verbruikt dat als iedereen dat zou doen, we 1,5 aarde nodig zouden hebben. Oei! Ondanks dat dit de helft is van de ‘gemiddelde Nederlander’, schrok ik er wel een beetje van. Waar zit hem dat dan in? Op nummer 1, met gemak, de categorie spullen, op nummer twee de categorie wonen. Daarin verschil ik niet van de gemiddelde Nederlander.

Zoom ik in op die spullen, dan vallen mij 2 dingen op: ik heb een nieuwe laptop gekocht nadat mijn refurbished model toch niet goed bleek te werken en ik het vertrouwen in refurbished even verloor én ik geef op jaarbasis ruim €500 uit aan boeken en tijdschriften. Daarnaast denk ik dat ik meer kleding gekocht heb dan ik daadwerkelijk nodig heb en was de kringloopwinkel duidelijk mijn uitje. Op zich geen ramp, natuurlijk, maar wel iets waar ik me nu iets bewuster van ben!

Met de verbouwing en de spullen die daarmee gepaard gaan, gaat het lastig worden om mijn impact dit jaar omlaag te brengen. Ik probeer voor veel dingen een nieuwe bestemming te vinden en vooral te letten op mijn kringloop-uitjes en mijn boekaankopen.

Beginnen met hardlopen (alweer)

Sinds twee weken loop ik een keer per week hard door de polder. En ik geniet er van! Sportkleding aan, hardloopschoenen – stiekem ook mijn gewone schoenen – aan en de deur uitstappen de natuur in. Want die natuur is bij ons letterlijk om de hoek en in vergelijking met het park bij ons vorige huis een stuk minder vervuild. Ik word niet afgeleid door een teveel aan blikjes en snoepverpakkingen, maar kan lekker rennen en kijken naar de bomen, de zon boven de polder en de massa’s vlinders bij de bloemen.

Hardlopen is nooit echt mijn ding geweest. Ik vond het saai en vooral een noodzakelijk kwaad om fit te blijven in de zomervakantie of te revalideren van enkelklachten. Zo grappig vind ik het dan ook dat ik ineens zin had om te gaan hardlopen en het ook nog als leuk ervaar 🙂 Ik hoop ook dat het lukt om het door te zetten, ook nu het korfbalseizoen met al haar drukte weer begint. Het is in ieder geval een van de meest laagdrempelige sporten.

Starten met hardlopen betekent opbouwen van wat je kan. Daar heb je allerlei schema’s voor, je kan een app als Evi gebruiken of zelfs bij een begeleid hardloopgroepje gaan zodat ook je techniek aandacht krijgt. Ik wil geen verplichting van een groepje erbij en ren zonder mobiel, dus ik volg een eigen schema. Totaal zonder onderbouwing en met de illusie dat ik nog wel iets aan basisconditie over heb, ziet mijn startschema er zo uit (1 ‘seconde’ is bij mij 4 stappen):

3 minuten wandelen
2 minuten rennen
2 minuten wandelen
2 minuten rennen
1 minuut wandelen
3 minuten rennen
2 minuten wandelen
3 minuten rennen
1 minuut wandelen
4 minuten rennen
1 minuut wandelen
1 minuut rennen (het laatste stukje naar huis)

Dit schema met in totaal 15 minuten rennen volg ik in ieder geval nog twee weken. Daarna werk ik op naar 4*4 minuten rennen met steeds een minuutje ertussen. Mijn doel is om een half uur aan een stuk te kunnen rennen en dan te kijken of ik steeds verder kan of korte stukjes sprinten en wandelen kan afwisselen. Want voor het korfballen dat dit weekend weer is begonnen, is een beetje interval trainen ook best goed.

En wat hoop ik voor mezelf dan te bereiken? Rust in mijn hoofd en me weer zo fit voelen als voor de zwangerschap! Hoe realistisch dat laatste is, weet ik nog niet, maar het gevoel dat ik heb als ik terugkom na het hardlopen, is een goed begin 🙂

Smeer je in!

Wat is het ontzettend lekker weer! En als ik het weerbericht mag geloven, blijft het voorlopig zo. Zon, zon en nog meer zon. Het nodigt uit om naar buiten te gaan voor fietstochten, wandelingen, terrasjes pakken of dagen op het strand. Nu zijn wij niet echte zonaanbidders, maar we proberen wel wat vaker naar buiten te gaan. En als de tuin af is, willen we ook wel daar lekker kunnen zitten of op het gras liggen.

Ik heb een vrij lichte huid en een dag in de zon eindigt voor mij al snel met de aanblik van een kreeft als ik in de spiegel kijk. Ik verbrand snel en moet me dus eigenlijk goed insmeren. Je raadt het al: dat vergeet ik best vaak. Toch schrok ik onlangs best van het verhaal van een familielid dat al wel eens een plek huidkanker heeft moeten laten verwijderen. Onbeschermd de zon in gaan betekent niet alleen nu verbranden, maar ook later grotere kans op huidkanker. Dat geldt zowel voor mensen die net als ik een lichte huid hebben als voor mensen met een donkere huidskleur!

Zonnebrandcrème is een thema dat door de geboorte van een kleintje ineens weer meer aandacht krijgt. En het is best een dilemma: aan de ene kant weet ik dat onbeschermd in de zon banjeren zowel verbranding als huidkanker kan veroorzaken, aan de andere kant weet ik niet welke potentieel negatieve effecten het insmeren met zonnebrandcrème op de lange termijn heeft. Er zijn stromingen binnen het natuurlijk ouderschap die dan ook afraden om überhaupt je kindje in te smeren. Langzaam laten wennen aan de zon zou voldoende zijn, en anders zou je natuurlijke oliën kunnen gebruiken als bescherming.

Ja, dat durf ik dus niet. Ik heb misschien te veel angst voor het k-woord om het volledig op die manier te doen (en afwijken van natuurlijk ouderschap vind ik in dit geval juist daarom niet zo erg). Vanaf het voorjaar regelmatig naar buiten is wel belangrijk, net als basisdingen als veel in de schaduw zitten, een shirt aan en hoed/pet op en het vermijden van de volle middagzon tussen 12 en 3. En als we naar buiten gaan, smeren we onszelf en Willemijn dus in met zonnebrandcrème!

Nu is er in zonnebrandcrèmes veel te kiezen. Vroeger haalden we altijd het merk dat in de aanbieding was, vaak Nivea of het Etos huismerk. Daarna hebben we een tijdje P20 gebruikt, omdat je die maar 1 keer hoeft te smeren. Gemak dient de mens, per slot van rekening. Zoals ik al zei zorgt de geboorte van een kleintje ervoor dat je zaken opnieuw gaat beoordelen. Niet alleen het smeren zelf, maar ook waar je mee smeert. Zo hebben we voor onszelf nu Suncover zonnebrandcrème. Dit is een literfles zonnebrand van het non-profit merk van dermatologe Jetske Ultee die erg fijn smeert.

Voor Willemijn hadden we Weleda zonnebrandcrème aangeschaft, omdat dat een van de ‘natuurlijke’ opties is. En dat klonk wel heel fijn voor bij een baby. Het smeert echter ontzettend stroef. Dat vindt ons meisje niet zo fijn, en wij weten ook wel wat leukere dingen dan een tegenstribbelende baby insmeren. Toen ik nu dus op zoek ging naar een andere optie – en ik en passant van alles leerde over zonnebrandcrème, gezondheid en milieu – kwam ik op de site van Linda terecht. Zij heeft op haar blog Zaailingen een geweldig overzicht gemaakt van verschillende merken zonnebrandcrème, met daarbij of het veilig is voor ons en veilig is voor het leven in het water.

Suncover doet het goed wat veiligheid voor ons betreft, en aangezien we niet zo vaak het water in gaan, blijven we daar voorlopig mee smeren. Een fles van 1 liter is ook niet zomaar op, trouwens. De Weleda zullen we wel opmaken, maar we zullen afwisselen met de Suncover. Als die voor ons goed is, waarom dan niet ook voor onze kleine. Als het op is, denk ik dat we gaan voor Raw Elements, een crème die veilig is voor ons, die het leven in het water niet schaadt èn die in een metalen bakje in plaats van een plastic tube komt. Hij staat bij deze op mijn verlanglijstje voor duurzame vervangingen 😀

Voorlopig houden we vast aan de belangrijke boodschap van artsen: vermijd de middagzon, zoek de schaduw op en draag beschermende kleding en smeer, smeer, smeer!

Een duurzame zorgverzekering kiezen

Tijdens het kerstweekend had ik ineens tijd om allerlei dingen te doen. Hupsakee, Willemijn lekker bij haar pappa en ik aan de slag. Met een stukje huishouding, maar ook andere dingen die aan het einde van het jaar altijd spelen. Het kiezen van een nieuwe zorgverzekering, bijvoorbeeld!

Afgelopen jaar heb ik niet echt rondgekeken naar verschillende zorgverzekeraars. Ik was eigenlijk prima tevreden en had ook geen zin in het gedoe. Want laten we heel eerlijk zijn: het is best een uitzoekwerk. Zeker wat de aanvullende verzekeringen en eventuele extra’s betreft. En natuurlijk de prijs, want ik wil ook niet teveel betalen. Dit jaar heb ik een ander uitgangspunt genomen. Net zoals met onze keuze voor een duurzame bank, wil ik graag ook de keuze voor een zorgverzekering op basis van duurzaamheid maken. Via de Eerlijke Verzekeringswijzer had ik al geprobeerd wat wijzer te worden, maar deze is niet specifiek voor zorgverzekeringen en heeft over de meesten helaas geen informatie. Gelukkig heeft Leonie Hosselet van PowerSwitch dit wat beter uitgezocht en de resultaten op een rij gezet. Ik neem jullie graag mee in mijn stappenplan-verzekering-kiezen op basis van duurzaamheid.

Wat blijkt: verzekeringsland in algemene zin is niet heel duurzaam, dus dat geldt ook voor de zorgverzekeraars. ASR is leider op dat gebied, ondanks de onvoldoende die ze voor klimaatverandering krijgen in de Eerlijke Verzekeringswijzer. Maar goed, de overige partijen hebben een zwaardere onvoldoende, dus er is echt gewoon werk aan de winkel. Ook Achmea en Menzis vallen qua zorgverzekeraars nog onder de Top Performers. Mijn zoektocht naar een passende zorgverzekering leverde dus drie verzekeraars op – met overigens meer verschillende verzekeringen, Achmea biedt wel 8 verschillende verzekeringen aan – van waaruit ik verder kon kijken.

Ik ben fan van vergelijkingssites en heb dus Independer maar even opgestart. Ja, ik weet dat ze niet onafhankelijk zijn, maar ze geven wel degelijk een prijsoverzicht, een overzicht van de inhoud van de toepasselijke aanvullende verzekering(en) en een indicatie in hoeverre je vrije keus hebt in het kiezen van je ziekenhuis of behandelaar. Wat een ontzettende spreiding is er! Bizar eigenlijk. Met mijn wensen qua aanvullende verzekering kreeg ik ruim 50 hits, variërend in prijs van 110 tot 147 euro. Kijkend naar de 10 goedkoopste, waar overigens ook een flink deel van de top 10 qua prijs-kwaliteit verhouding in zit volgens Independer, dan kreeg ik 4 opties van ASR of Achmea. Daarnaast staat onder meer de HEMA zorgverzekering in beide top-tien lijsten, en Zorg en Zekerheid, die in de regio Leiden erg sterk vertegenwoordigd is. Bij 2 verzekeringen van Achmea zijn de ziekenhuizen bij mij in de buurt niet gecontracteerd of zonder bijbetaling te bezoeken. Niet bepaald handig! Je snapt dat die dus gelijk afvallen.

Qua prijs schelen de overgebleven zorgverzekeringen – De Friesland Zorgverzekeraar en Ditzo – slechts 1,30 per maand, dus iets minder dan 16 euro op jaarbasis, met De Friesland Zorgverzekeraar als goedkopere optie. De aanvullende verzekering van Ditzo biedt wat meer rond zwangerschap en geboorte, alternatieve geneeswijzen en reizen. Aangezien ik inmiddels voor de tweede keer gebruik heb gemaakt van de diensten van een lactatiekundige, is Ditzo voor mij dus de betere optie. Plus dat deze bij ASR hoort en dus ook de duurzamere optie is! Dat is mooi meegenomen.

Mijn keuze is dus gemaakt. Wil jij ook op de valreep nog een andere zorgverzekering kiezen? Misschien heb je dan iets aan mijn verhaal 🙂

Op een jaar met eindeloos veel mogelijkheden!

De jaarwisseling is altijd een traditioneel moment om de mooie momenten te herbeleven, terug te kijken op wat je hebt bereikt en plannen te maken voor het nieuwe jaar. Dat eerste hebben we dit keer gedaan door alle door ons opgeschreven gelukkige gebeurtenissen en gevoelens uit de happiness-jar te halen en ze stuk voor stuk door te lezen. Deze nieuwe traditie is ons erg bevallen, dus het eerste briefje voor 2017 zit er ook alweer in 🙂 Bij het terugkijken op prestaties en de goede voornemens had ik een beetje een dubbel gevoel. In december liep de plastic-bak veel sneller vol dan normaal, en dan vooral met bijvoorbeeld zakken van kruidnoten of andere producten die niet bepaald goed voor me zijn. Ook zaten er meer verpakkingen van vlees in dan de twee maanden ervoor. Ik voelde me driedubbel fout, want ik wilde in 2016 (1) minder afval produceren, (2) gezonder eten en (3) vaker vegetarisch en veganistisch eten. De volle plastic-bak voelde voor mij als bewijs dat ik daarin faalde.

Twee jaar geleden heb ik een cursus mindfulness gevolgd. Het was heel fijn om regelmatig te mediteren en wekelijks met anderen te praten over het (on)vermogen om in het hier en nu te leven. Er kwamen meditatie- en visualisatieoefeningen voorbij, maar ook gesprekken over dingen die je tegenhouden en verschillende helpende principes bij het omgaan met negatieve gedachten. Ik betrap me er op dat ik vaak negatieve gedachten heb over dingen die ik heb gedaan, zoals in het voorbeeld van de volle plastic-bak, en mindfulness helpt me daarmee om te gaan.

Het meest heb ik gehad aan het principe ‘eindeloos opnieuw beginnen’. Het principe dat je eindeloos opnieuw weer kunt beginnen helpt me om stil te staan bij het feit dat het leven geen eindbaas heeft om te verslaan, geen levels waar je een x aantal punten moet halen om verder te kunnen. Je leeft gewoon, dag na dag, en probeert het naar eer en geweten zo goed mogelijk te doen. Voor jezelf en naar anderen toe. Soms lukt het niet. De cursus heeft me geleerd dat ik mezelf hier niet over hoef te veroordelen, plus dat ik gewoon weer opnieuw kan beginnen om verder te werken aan een gezond en zero waste leven. Vallen en opstaan dus. Als ik dit principe nu eens toepas op het verhaal van de plastic-bak…

Laat ik beginnen met relativeren: ten opzichte van begin 2016 eet ik nu zeker de helft minder vlees, ben ik zo’n 5 kilo kwijt door geen zoetigheid meer te kopen, heb ik een routine opgebouwd met naar de markt gaan waardoor ik veel minder afval genereer, hebben we Bokashi-bins aangeschaft plus enkele andere producten voor een zero-waste lifestyle en zit ik bij een groenere bank en energieleverancier. Oké, ik heb dus wel degelijk flinke stappen gezet! Stap twee: de terugval is een feit, zichtbaar in mijn hoeveelheid plastic. Gelukkig kan ik eindeloos opnieuw beginnen, dus ben ik vandaag met goede moed weer naar de markt gegaan om de producten voor de (vegetarische) maaltijden van de komende dagen te halen.

De wijze les? Een terugval is niet meer dan een terugval en betekent niet gelijk game over. Je kunt eindeloos weer opnieuw beginnen. Daarom wens ik iedereen een prachtig 2017 met oneindig veel mogelijkheden!

—

To a year with infinite possibilities

The end of one year and the beginning of the next is traditionally a time to look back on happy memories, reflect on achievements and make new resolutions. We did the first by taking all our recorded happy moments from our happiness-jar and reliving them by reading every single note. A new tradition has been born, as we enjoyed it very much and have already written the first note for 2017 🙂 Regarding reflections and resolutions I had slightly mixed feelings. Our plastic bin filled up way faster than usual past month, primarily with packaging from holiday treats we ate way too much of and other stuff that’s not very healthy. We also threw out more meat containers compared to the previous two months. It felt like a threefold fail, because my 2016 goals included (1) producing less waste, (2) a healthier diet and (3) eating vegetarian and vegan more often. The bulging plastic bin was proof of my failure.

Two years ago I took a mindfulness course. It felt good to meditate regularly and talk with others about our inability or ability to live in the moment on a weekly basis. We did meditation and visualisation exercises, but also had conversations about things that hold you back and several principles that can help you deal with negative thoughts. I often catch myself thinking negatively about my past actions, as is the case with the bulging plastic bin, and mindfulness helps me to overcome them.

Most helpful for me is a principle stating you can start over an infinite number of times. This idea helps me to realize life doesn’t have an opponent to beat or levels where you need to score at least x points to continue. You just live, day after day, in good conscience doing the best you can. For yourself and for others. Sometimes I fall down, but the course has taught me to withhold judgement and get up again to continue working towards a zero waste lifestyle and a healthy plant-based diet. Let me use this principle to tackle the plastic bin issue…

Let me start by putting things into perspective: compared to the start of 2016 I’ve cut my meat consumption by half, lost 5 kilo by refusing to buy sweet treats, built a routine in going to the farmer’s market so we generate less waste, acquired two Bokashi bins and several other products suited for a zero waste lifestyle and transferred to a more sustainable bank and energy supplier. Okay, I actually have taken genuinely big steps! Step two: the relapse is a simple fact, visible in my amount of plastic. Luckily I still have an infinite number of times left to start over, so I took a deep breath and went to the farmer’s market to get all the products needed for the mainly vegetarian meals I have planned.

The lesson to be learned? A relapse is nothing more than a relapse and as such does not mean game over. You have an infinite number of times to start over again. I wish you all a beautiful New Year with infinite possibilities!

Toernooidag!

Het korfbalseizoen bij Velocitas begint traditioneel gezien altijd met het internationale toernooi en een BBQ. 27 augustus was de dag en wat een dag was het! Een heerlijk warm zonnetje, maar genoeg wind om bij af te koelen, zodat het sporten leuk bleef. Viermaal kwam mijn team in actie, en ik heb er een ontzettend goed gevoel aan overgehouden. Het draaide, zeker de laatste wedstrijd, als een tierelier, en zelfs in de vierde wedstrijd had ik nog energie. Ik weet eigenlijk niet hoe dat komt – meestal ben ik fysiek wel uitgeteld tegen het einde van het toernooi – maar ik heb een paar opties: mijn goede eetpatroon met na elke wedstrijd weer een gezonde snack (meegenomen fruit, bananenmuffins en nootjes), voldoende drinken en isotone drank, goed smeren met zonnebrand en in de pauzes een beetje in de schaduw blijven of misschien wel de empowering meditatie die ik ’s ochtends deed.

Al weet ik niet precies waar het door kwam, het was erg fijn. De toernooidag is dan ook direct op een groen briefje gekomen, met een groot lachend gezichtje erbij. En aangezien de bovenstaande mogelijkheden eigenlijk allemaal positief zijn, ga ik het allemaal maar gewoon herhalen op de volgende zaterdagen! 🙂

Wat zijn jouw goede gewoonten rondom sporten en bewegen?

Een goede voorbereiding is het halve werk

Mijn helweek is ten einde. Wat een pittige week was dit, zeg! Zeven dagen lang gezond eten, fysieke uitdagingen, continu focus op waar je mee bezig bent en nog eens opdrachten waar je op jezelf moest reflecteren, dat is in een notendop hoe mijn helweek er uit zag. Ik voel vooral veel trots en voldoening nu ik aan het einde ben. Want ik heb het gewoon gedaan 😀 En heel veel dingen van mijn takenlijst af kunnen strepen, wat altijd een ontzettend lekker gevoel is. Laat ik even per (voor mij) belangrijk element bekijken hoe het me vergaan is.

Gezond eten
Voeding is ontzettend belangrijk, en Wilco en ik waren daar al goede stappen in aan het zetten. Nieuw deze week was dat ik helemaal geen snoep en dat soort zaken mocht eten. Best wel een uitdaging, zoetekouw die ik ben. De cravings die ik had naar chocola en andere zoetigheden waren echter meer uit gewoonte dan uit daadwerkelijk hongergevoel. Op woensdag aten we bij mijn vader, die lekkere magnums als toetje had gehaald. Compleet op de automatische piloot wilde ik deze al aanpakken, maar mijn man wees me er lief op dat ik met mijn helweek bezig was. O ja! Dank je schat! Om vervolgens zijn magnum met veel vertoon op te eten, maar dat is een ander verhaal 😉 Nee hoor, alle gekkigheid op een stokje, Wilco heeft me ontzettend geholpen! Na de helweek gaan we ook op dezelfde voet verder, al zal ik echt wel een chocolaatje accepteren als deze aangeboden wordt!

Dit onderdeel van de helweek is voor mij vooral goed gelukt omdat we altijd werken met een maaltijdplanning. Ik heb dus gewoon een goede voorbereiding gehad. Daarnaast haal ik mijn boodschappen het liefst verpakkingsloos op de markt en in de verpakkingsvrije winkel, waardoor we sowieso al minder bewerkt eten in huis halen.

05.00-22.00
Vijf uur opstaan vond ik niet heel lastig, en het was heel bijzonder om de wereld langzaam te zien ontwaken. Yoga voor het raam (op het oosten) en hardlopen waren allebei ook eigenlijk prettig om vroeg te doen, juist om die reden. Wel merkte ik heel duidelijk dat ik ’s ochtends met een slakkengang door het huis ging, dus dat ik mezelf achter de broek moest zitten om ook rond dat tijdstip al actief te zijn. Ook heb ik deze regel niet alle dagen gevolgd. Naast de donderdag, toen ik helemaal niet heb geslapen (daarover dadelijk meer) had ik op zaterdag een feestje. Een heel belangrijk feestje, waar ik ook echt een tijdje volledig aanwezig wilde zijn. Een van mijn beste vriendinnen gaat naar Italië verhuizen en zaterdagavond namen we afscheid. We gaan elkaar absoluut nog zien, als wij (andere middelbare school vriendinnen en ik) daar gaan logeren of als zij ons cadeautje (retourticket Nederland) gebruikt om tijd hier te zijn, maar het is toch erg spannend en ook wel emotioneel. Vele belangrijker dus dan de helweek! Zaterdagochtend ben ik dus wat later opgestaan om nog met mijn volle aandacht bij het feest te kunnen blijven. Wat ik daar ’teveel’ heb geslapen heb ik overigens de volgende nacht weer gecompenseerd. Dat was dan voor mij de oplossing. De helweek is dus best een beetje te tweaken, vooral als je duidelijke prioriteiten hebt in de geplande week.

Nacht doorwerken
Dit is een van de onderdelen die me zwaarder is gevallen dan ik had verwacht. Ik ben regelmatig op kamp meegeweest en heb daar met veel minder slaap nog gedaan, dus ik dacht ook dit wel te kunnen doen. Het is gelukt, en het was heel tof dat Wilco, toen hij even naar het toilet moest, me slaperig kwam feliciteren dat ik het gehaald had, omdat het inmiddels half 6 ’s ochtends was. Ik heb ook zeker dingen kunnen doen die ik wilde doen, en ben dus productief geweest. Maar zo makkelijk als ik het dacht te doen, was het absoluut niet. Regelmatig voelde ik mezelf wegdrijven richting slaap, en jullie kunnen begrijpen dat ook mijn focus geen 100% was. Ook op vrijdag niet, al ben ik ook daar tevreden met het werk dat ik verzet heb. Ik kon goed mijn mindfulness meditatie van donderdagavond gebruiken, waardoor ik in staat was om mezelf weer terug te brengen als ik merkte dat ik afdwaalde. Deze nacht deed me inzien dat een realistische voorbereiding niet alleen zit in het maken van lijstjes, maar ook in het goed jezelf voorstellen hoe het is om bepaalde dingen te doen. Een stuk visualisatie waar Larssen het in zijn boek ook over heeft. Dat had ik nagelaten, en misschien viel het me daarom wel zwaar. Duidelijk een leerpunt dus.

Fietsen naar werk
Het grootste effect van de nacht doorwerken voelde ik toen ik naar werk ging fietsen vrijdagochtend. Tot drie keer toe ben ik met een schok en een ruk aan mijn stuur weer wakker geworden, omdat ik even in slaap was gevallen. Bewegen in de frisse buitenlucht en zelfs het beetje regen dat viel haalde niks uit tegen mijn slaperigheid. Toen ik eenmaal veilig en wel op werk was aangekomen besefte ik hoe onverantwoord het eigenlijk was. Ik zou maar echt in slaap gevallen zijn en iemand aan hebben gereden of zelf gewond zijn geraakt. Op dat moment besloot ik om ’s middags, als ik weer zou gaan knikkebollen, bij het eerstvolgende treinstation op mijn route de trein te pakken. Dat was gelukkig niet nodig, want ik voelde me op de terugweg wel weer fit.

De route naar werk is een hele leuke, met een afwisseling van polder, tuinen en bewoond gebied. Het is ook wel prima te doen, zelfs met mijn krakende en piepende stadsfiets met volle zadeltassen. Er is gelukkig een douchemogelijkheid op werk, dus daar heb ik de hele week gebruik van gemaakt, heerlijk, met steeds even koud water aan het einde om me weer wakker te schudden. Het fietsen is natuurlijk wel fysiek inspannend en kost me zo’n 2,5 uur op een dag. Vrijdagmiddag juichte ik, inwendig en hardop, dat het voorlopig de laatste keer op de fiets was. Het was een goede ervaring om te kijken hoe lang en hoe ver en hoe zwaar het fietsen is. Het is me niet tegengevallen, maar met name de tijdsinvestering maakt dat ik niet denk het structureel te gaan doen.

1 uur per dag sporten
Naast het fietsen, wat mijn eigen bedachte regel was, heb ik dagelijks een uur gesport. Yoga, hardlopen en squashen, met steeds wat afwisseling en ook voor het eerst dit jaar een Vinyasa yogales (intensiever). De bedoeling was om dit zoveel mogelijk ’s ochtends te doen, en ik denk dat het ongeveer half om half was, omdat ik mijn yogalessen altijd al ’s avonds heb. Bij de dagen dat ik wel in de ochtend sportte, was dit bijna altijd voor het eten. Ooit leek dat me vreselijk, maar ik heb gemerkt dat het eigenlijk juist goed werkt. Zeker voor hardlopen, want ik krijg anders last van steken in mijn zij. Op vrijdag had ik bedacht om een uur te gaan zwemmen, maar na 5 baantjes kon ik mijn armen nauwelijks nog bewegen van de vermoeidheid. Ik ben denk ik tot 10 baantjes gekomen en heb de rest van het uur maar in het bubbelbad doorgebracht. Niet zo’n slim plan om op de vrijdag, na de nacht doorwerken, te gaan zwemmen. Dit had ik op mijn vingers kunnen natellen. Maar zoals ik eerder al zei had ik het effect van de nacht doorhalen niet goed ingeschat, en dus ook de vrijdag niet goed voorbereid.

Ik ben heel blij dat ik deze opdracht heb uitgevoerd! Het was al tijden een wens om wat vaker nog te sporten, en deze week heb ik kunnen ervaren dat dat heel fijn is. Vooral zaterdagochtend, met een half uur hardlopen en een half uur yoga met vooral stretching en buikspieroefeningen, was ontzettend fijn. Hopelijk heb ik hiermee de basis gelegd voor ook meer verschillende soorten beweging nu mijn korfbaltrainingen komende week weer gaan beginnen. Een zeer effectieve en geslaagde regel die ik hopelijk nog even vast kan houden.

Zelfreflectie
Elke dag heeft een eigen thema, op basis waarvan je naar jezelf kijkt en je met de opdrachten uit het boek een positieve verandering kan maken. Op maandag en dinsdag heb ik deze nog gedaan, op woensdag, donderdag en vrijdag half en in het weekend ben ik er zelfs niet aan toegekomen om de hoofdstukken met de opdrachten te lezen. Dat is te zeggen: ik heb er geen prioriteit aan gegeven, dat is natuurlijk feitelijk hoe het zit. Een deel van mij voelt zicht daar een klein beetje schuldig over, want ook die opdrachten horen bij de helweek. Maar als ik even realistisch kijk heb ik ontzettend veel gedaan afgelopen week, goed gewoonten ontwikkeld waar ik mee door ga, en heb ik grenzen verlegd. Dat hadden er misschien meer kunnen zijn, zoals bijvoorbeeld met het zwemmen op vrijdag, en misschien had ik meer over mezelf kunnen leren door de opdrachten te doen… maar ik heb mezelf deze uitdaging opgelegd en ben heel tevreden. Sterker nog: ik neem het advies van Larssen over om ieder jaar een helweek te doen, om weer even te knallen en te kijken hoe ver ik kan komen. Daardoor waardeer ik ook de normale gang van zaken weer meer. Ook zonder de opdrachten heb ik dus zeker wel aan zelfreflectie gedaan.

Eindconclusie
De helweek was zwaar, maar de onderdelen die me zwaar vielen hadden vooral ook met een minder goede voorbereiding te maken. In zijn geheel ben ik vooral gewoon trots op mezelf dat het gelukt is en dat ik zoveel heb kunnen doen. Een aantal goede gewoonten, zoals vaker in de week sporten, gezond eten en met volle aandacht werken neem ik mee nu het ‘normale’ leven weer begint. Volgend jaar plan ik weer een helweek in, met nieuwe uitdagingen en een nieuw takenlijstje dat ik kan gaan afvinken.

Kleine overwinningen

Mijn helweek is alweer op de helft, en hoewel het zwaar is, geeft het ook veel voldoening om zo actief te zijn en veel dingen gedaan te krijgen. Zo heb ik eindelijk een Facebookpagina voor Wat beweeg jij, loopt mijn horloge weer en kwam deze gisteravond mijn bestelling binnen met twee bokashi bins. Ik ben heel benieuwd hoe lekker ik het vind werken en vooral ook hoe leeg onze gewone vuilnisbak gaat blijven. De laatste tijd zat daar namelijk meer snijafval in dan wat dan ook, en dat kunnen we nu in de emmers kwijt.

Wat ik vooral merk is dat ik overal kleine overwinningen boek door dingen gewoon te doen in plaats van er lang over na te denken. En het dan misschien niet te doen. Mails opstellen voor werk kost me bijvoorbeeld altijd wel moeite, omdat ik ieder woord wel drie keer verander uit angst dan het een verkeerde indruk geeft. Maar deze week niet! Nu al een belangrijke les dus, en een goede gewoonte die ik absoluut vast hoop te houden: werk naar goed genoeg in plaats van perfect.

Vooral voor de stappen die ik graag in zero waste wil zetten, is de helweek heel erg geschikt. Bokashi bins stonden al een tijd op mijn verlanglijst, maar ik stelde het kopen er van steeds uit (tot een paar dagen geleden dus). In Stockholm had ik bij een boekbinderswinkel met ontzettend mooie notitieboeken, waar ik mezelf moest blijven herinneren aan de stapel ongebruikte notitieblokken, -schriften en -boeken thuis, een mooie Lamy vulpen gekocht. Ook een goede vulpen stond al een tijd op mijn verlanglijst. Duurzamer dan steeds maar weer ballpointpennen leeg te schrijven en te laten recyclen, want een vulpen kun je opnieuw vullen. De fancy modellen kun je gewoon volzuigen met inkt uit een potje, maar die waren toch wel buiten budget. Mijn vulpen heeft een gewone vulling, en de oplossing daarvoor, zo zag ik op YouTube, is met een spuit met naaldje er op de inkt vanuit een potje bijvullen.

Ik moet hier even een ontzettend compliment maken aan de meneer van de apotheek. Daar kwam ik met die ontzettend vreemde vraag om een spuitje met naaldje om een vulling bij te kunnen vullen, en hij verblikte of verbloosde niet en heeft me heel goed geholpen. Zo fijn! Ook gewoon een dergelijke vraag stellen was trouwens best een overwinning, en ik ben er heel blij mee. Met spuitje, naaldje en pot met inkt kon ik namelijk, nadat ik uiteraard eerst per ongeluk in mijn vinger geprikt had, de inkt bijvullen. Geen problemen gehad, de pen doet het goed, en ik ben weer een stap verder.

Helweek

De helweek is een week waarin je jezelf leert kennen, je grenzen opzoekt en ontdekt waar je eigenlijk toe in staat bent. De helweek komt uit de hoge hoed van Erik Bertrand Larssen, een Noorse mental coach. In het leger is de helweek een week waar je fysiek en mentaal tot het uiterste gedreven wordt, enerzijds omdat soldaten moeten weten waar ze toe in staat zijn en anderzijds omdat een dergelijke situatie zomaar zou kunnen voorkomen tijdens het uitoefenen van hun taak en je dit dus wel moet kunnen doorstaan. Voor ‘de gewone mens’ heeft Larssen ook een helweek bedacht. Ook in die helweek is de uitdaging zowel fysiek als mentaal, maar past het binnen het dagelijks leven. De regels zijn vrij simpel en komen in de kern neer op het volgende:

Sta elke dag om 5 uur op en ga om 10 uur slapen
Sport iedere dag minimaal een uur, het liefst ’s ochtends
Eet de hele week gezond
Doe alles met volledige focus, zowel het uitvoeren van je taken als het rusten, in al je rollen (werknemer, ouder, vrijwilliger, etc.)
Werk extreem hard, blijf bij je plan, wees oplossingsgericht en proactief

Zelf heb ik daar nog aan toegevoegd dat ik alleen gebruik wil maken van fiets en benenwagen gedurende de week. Naast deze fysieke en mentale regels heeft Larssen een stuk persoonlijke ontwikkeling toegevoegd aan de helweek, door aan iedere dag een thema te koppelen waar je opdrachten over maakt en op reflecteert. Zo gaat de maandag over gewoonten, woensdag over timemanagement en zaterdag over innerlijke dialoog.

Tijdens de helweek hoop ik een paar dingen te kunnen doen. Sowieso vind ik alle dingen die te maken hebben met persoonlijke ontwikkeling heel tof, dus ik ben benieuwd wat ik over mezelf ontdek. Daarnaast ga ik voor ontbijt, lunch en avondeten allerlei lekkere dingen proberen uit Eet als een Expert en van de Groene Meisjes, en ga ik qua snacks genieten van al het heerlijke zomerfruit. Tot slot hoop ik dat niet alleen mijn hoofd leeg wordt, maar ook de takenlijst en dat ik een paar dingen op kan pakken die ik graag zou willen realiseren.

Het vroege opstaan lijkt mij de grootste uitdaging. Daar heb ik wel al aan kunnen proeven tijdens de Nijmeegse Vierdaagse de afgelopen twee jaar, net als aan de rest van het fysieke stuk van de helweek: vroeg naar bed, vroeg op, veel fysieke arbeid en voor de volle 100% er voor gaan. Dat geldt trouwens zowel voor het wandelen als voor het rusten. Toch is het heel anders om dat te doen binnen het gewone leven, met werk en zo. Met de Vierdaagse stap je namelijk even uit het gewone leven, waardoor je je mind reset en dit wat makkelijker doet. Het is gelijk ook heel intens (al verwacht ik dat van de helweek nu ook). Het samen met mijn schoonvader en schoonzusje of, afgelopen jaar, met mijn huisgenoten terugkijken naar de dag was een belangrijk onderdeel van de ervaring. Het schept dan ook een band, samen zoiets intensiefs doen. De Nijmeegse is zwaar, met 4 dagen volop knallen, en juist dat zorgt er voor dat je achteraf met trots en voldoening terug kan kijken op je prestatie en dat de vriendschapsbanden sterk zijn.

De groepsapp die we – de huisgenootjes – vorig jaar hebben aangemaakt is nog steeds actief, en via die weg krijg ik een klein beetje mee van de Vierdaagse dit jaar. Ik wil heel even de tijd nemen om een diepe buiging te maken voor alle wandelaars still going strong, ondanks het tropische weer. Laura, Jacqueline, ik moedig jullie vanuit de verte aan! Jullie hebben alweer meer dan de helft gehad 🙂 Veel succes met de heuvels vandaag!

Goed, de Vierdaagse was dus een pittig voorproefje waarbij ik even uit het gewone leven stapte. Aankomende week ga ik juist dat gewone leven 7 dagen lang intens ervaren tijdens de helweek. Ik heb er zin in!

Review: Eet als een expert

Kennen jullie de blog van I am a Foodie al? Deze leuke foodblog geeft recepten, maar vooral ook veel informatie over voeding en de hypes die daaromheen bestaan. De stukken worden geschreven door diëtisten en wetenschappers, die er dus ook voor zorgen dat alles wat ze zeggen goed onderbouwd is. En als er nog geen onderzoek naar gedaan is, geven ze dat ook gewoon aan! Goede informatie dus, waar je ook echt wel wat mee kan. Kortgeleden heb ik ‘Eet als een expert’, het boek van de blog gekocht – boeken van blogs zijn echt een ding op dit moment, trouwens – en gelijk uitgelezen. Wat ben ik blij dat ik deze in mijn boekenkast heb!

Bij veel boeken over voeding is het òf niet te lezen omdat er zoveel verwijzingen en lastige taal in staat òf staat er naast de recepten vooral niet-onderbouwde informatie in. Eet als een expert heeft de gulden middenweg weten te vinden. Van ontbijt naar lunch naar snacks naar drinken naar avondeten (inclusief toetjes!) doorloopt het boek de verschillende eetmomenten op een dag. Daarbij geven ze heerlijke recepten – wij zijn inmiddels verslaafd aan de chocolade havermout met banaan – en belangrijke informatie over onderwerpen waar veel over gesproken wordt en veel mensen het lastig vinden om een keuze te maken. ‘Superfoods’ is bijvoorbeeld zo’n onderwerp dat besproken wordt, net als nieuwe eetpatronen als het paleo-diëet, geen brood meer eten of vasten met sapjes. De experts leggen op heel begrijpelijke manier uit wat er nu eigenlijk over bekend is en welke dingen een gezonde keuze zijn. Of wanneer iets een gezonde keuze is, want dat is ook erg afhankelijk van de rest van je eetpatroon. Een appel op zichzelf lijkt goed, maar alleen appels eten is niet goed.

Zeer sterk aan het boek zijn de infographics, zoals die over smoothies en sapjes hierboven. Als je het boek doorbladert en alleen naar de plaatjes kijkt, wordt gelijk al een hoop duidelijk over gezonde keuzes en eten als een expert. Een tweede goed doordacht punt is dat er bekende ingrediënten gebruikt worden in de recepten, waardoor ze voor iedereen goed te maken zijn. Zonder pakjes en zakjes, maar de recepten overtuigen je er van dat dit niet veel meer moeite kost 🙂 Af en toe kruipt er een recept tussen met chiazaadjes of iets anders ‘exotisch’ , maar het overgrote merendeel heeft ingrediënten die bijna iedereen wel weet te vinden in de supermarkt. Sterker nog: er worden regelmatig vergelijkingen gemaakt tussen de producten zoals je die bij de supermarkt vindt, zoals soorten brood of plantaardige melk van verschillende merken. Heel herkenbaar! Op de website hebben de schrijvers zelfs hun eigen favorieten, dus gezonde keuzes die je bij supermarkten kunt vinden, een plek gegeven. Want ook de experts halen hun boodschappen vaak bij de ‘gewone’ supermarkt 😉

Hoewel dit waarschijnlijk niet de insteek is geweest van de schrijvers, ben ik blij dat het boek ook redelijk zero waste proof is. Op de foto’s zie je mooie glazen potten gevuld met salades, kannen met fruitwater of infusions en puur groente en fruit. De aansluiting bij het koopgedrag van de lezer, door het gebruik van producten die gewoon in de supermarkt te vinden zijn, zorgt er wel voor dat er uiteraard verpakkingen getoond worden. Voor het doel van het boek heel logisch en goed! En deze producten zijn over het algemeen goed zelf te maken of zero waste te vinden, dus er is wel een mouw aan te passen.

Wij zullen dit boek thuis vaak gebruiken, als inspiratie voor lekkere gerechten, maar zeker ook voor de makkelijk toegankelijke informatie als we eens wat op willen zoeken. Ook als gewichtsconsulent zal ik dit heldere boek vaak gaan gebruiken 🙂